Μπαίνει στο στάδιο της εφαρμογής η νέα ρύθμιση του πολεοδομικού νόμου 4495/2017, που προβλέπει μία μεγάλη γκάμα κατασκευαστικών εργασιών, πιο συγκεκριμένα 19 κατηγορίες χωρίς οικοδομική άδεια και 33 κατηγορίες με οικοδομική άδεια μικρής κλίμακας, δηλαδή συνολικά 52 κατηγορίες εργασιών, που πλέον υλοποιούνται με νέους κανόνες. Στο ΥΠΕΝ, μεταξύ του πλήθους των εκκρεμοτήτων που αντιμετωπίζονται για την υλοποίηση του νέου νόμου, σύμφωνα με πληροφορίες του ecopress ετοιμάζεται εγκύκλιος για την εφαρμογή της νέας πολεοδομικής και κατασκευαστικής πραγματικότητας, για τις εργασίες χωρίς οικοδομική άδεια και τις εργασίες με άδεια μικρής κλίμακας.
Η νέα εγκύκλιος, που ετοιμάζεται να εκδώσει το ΥΠΕΝ θα απευθύνεται κατά κύριο λόγο στην Ελληνική Αστυνομία (ΕΛΑΣ), με κοινοποίηση σε όλα Αστυνομικά Τμήματα της χώρας. Στόχος είναι η Αστυνομία να προετοιμαστεί και να αναλάβει δράση, στο βαθμό που αυτό μπορεί να γίνει στην πράξη, ώστε αφενός μεν να ελέγχει τις πολεοδομικές υπερβάσεις και αυθαιρεσίες, που γίνονται με αφορμή την υλοποίηση δήθεν μικρών εργασιών αφετέρου δε να έχει τις κατευθύνσεις, ώστε να διευθετεί ένα μεγάλο πλήθος καταγγελιών και κοινωνικών κραδασμών ή και συγκρούσεων, που ως συνήθως επιφέρουν στην ελληνική πραγματικότητα «οι εργασίες … στο σπίτι του γείτονα», οι οποίες συχνά τροφοδοτούν μηνύσεις και δικαστικές περιπέτειες…
Η νέα ρύθμιση του πολεοδομικού νόμου, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τεχνικών παραγόντων κινείται στη σωστή κατεύθυνση και έχει στόχο να διευκολύνει τους ιδιοκτήτες, ώστε χωρίς γραφειοκρατία και περιττές δαπάνες να μπορούν άμεσα και ευέλικτα να προβούν σε περιορισμένης έκτασης οικοδομικές εργασίες, καθώς μπαίνει στις μυλόπετρες της πολύπλοκης ελληνικής πραγματικότητας έχει πολλά ανοιχτά θέματα, όσον αφορά στην εφαρμογή της.
Τα θέματα αυτά σε ερμηνευτικό επίπεδο αναμένεται να απλοποιήσει και να εξηγήσει σε μεγάλο βαθμό η νέα εγκύκλιος του ΥΠΕΝ προς την ΕΛΑΣ. Εάν όμως αυτά τα θέματα θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, με ισονομία, διαφάνεια και προς όφελος των πολιτών και του δημοσίου συμφέροντος μένει να φανεί στην πράξη.

Τα ανοιχτά ζητήματα-ερωτήματα που προκύπτουν είναι:
* Πρώτο και κυριότερο θέμα αναδεικνύεται ο ρόλος της Αστυνομίας στον έλεγχο της δόμησης. Οι δυνάμεις της τάξης, οι οποίες αντιμετωπίζουν πλήθος οργανωτικών και λειτουργικών προβλημάτων στην άσκηση των καθηκόντων τους, (όπως υποστελέχωση κρίσιμων υπηρεσιών, απουσία μέσων, ελλιπής αστυνόμευσης για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας κ.α.) τώρα καλούνται να γίνουν και … Πολεοδόμοι με πηλήκιο!
* Δεύτερο αλλά εξίσου σοβαρό θέμα είναι κατά πόσον, πόσοι και ποιοι από τους αστυνομικούς, που ασφαλώς δεν διαθέτουν γνώση και εμπειρία σε τεχνικά και πολεοδομικά θέματα θα είναι σε θέση, παρά τις υποδείξεις της εγκυκλίου του ΥΠΕΝ, να κατανοούν κάθε φορά το πραγματικό είδος και εύρος των ελεγχόμενων κατασκευαστικών εργασιών, να διαχωρίζουν αν πρόκειται πράγματι για εργασίες της κατηγορίας χωρίς άδεια ή για εργασίες που απαιτούν έγκριση της πολεοδομίας και γίνονται χωρία άδεια, ώστε να κάνουν αποτελεσματικούς ελέγχους και να εφαρμόζουν σωστά και δίκαια τις σχετικές προβλέψεις του νέου πολεοδομικού νόμου.
* Τρίτο και απολύτως συναφές με τα δύο προηγούμενα είναι το θέμα, που τίθεται και ως εύλογο ερώτημα, αν τελικά η αστυνομία μέσα από το νέο ρόλο που της επιφυλάσσεται στον έλεγχο της δόμησης θα καταφέρει να υπερβεί παθογένειες, που ήδη έχουν καταγραφεί σε πολεοδομικές και άλλες συναρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες ή θα αποτελέσει άλλον ένα κρίκο στην διαχρονική κρατική αλυσίδα της απουσίας ελέγχων και της ακούσιας ή σε πολλές και σημαντικές περιπτώσεις εκούσιας συγκάλυψης και διαιώνισης των πολεοδομικών υπερβάσεων και αυθαιρεσιών.
* Τέταρτο θέμα, καθώς στο πλαίσιο της απλοποίησης των διαδικασιών δεν θα απαιτείται πλέον βεβαίωση της πολεοδομίας ότι οι εκτελούμενες εργασίες εμπίπτουν στην κατηγορία των οικοδομικών αδειών χωρίς άδεια, είναι εάν η παράκαμψη των πολεοδομιών και η ισχυροποίηση του ρόλου των αστυνομικών στον έλεγχο των συγκεκριμένων κατηγοριών δόμησης θα λύσει ή θα προσθέσει νέα προβλήματα.
* Πέμπτο στη σειρά θέμα, σε συνδυασμό με το κατά πόσο θα γίνονται σωστοί και αποτελεσματικοί έλεγχοι στις εργασίες χωρίς οικοδομική άδεια και στις εργασίες με άδεια μικρής κλίμακας είναι εάν μαζί με τις ενδεχόμενες περιπτώσεις καταστρατήγησης της πολεοδομικής νομοθεσίας θα ανοίξουν νέες «μαύρες τρύπες» μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής από τις υλοποιούμενες εργασίες.
* Έκτο και πολύ σημαντικό θέμα, που τίθεται από τεχνικούς παράγοντες είναι η ασφάλεια των κατασκευών και η διασφάλιση των ιδιοκτητών ότι οι εργασίες χωρίς οικοδομική άδεια θα γίνονται με τεχνικά και οικονομικά ορθό τρόπο, στο βαθμό που υπάρχουν μεγάλες παθογένειες στην κατασκευαστική αγορά, χωρίς μέχρι σήμερα να υπάρχει θεσμική κατοχύρωση, πιστοποίηση και έλεγχος σε όλο το φάσμα των τεχνικών επαγγελμάτων.
* Έβδομο στη σειρά αλλά καταλυτικό και κυρίαρχο θέμα είναι ότι οι εργασίες των οικοδομικών εργασιών στην πράξη σημαίνουν και οικοδομικές εργασίες χωρίς μηχανικό, καθώς σε αυτό το στάδιο, εν αναμονή της ηλεκτρονικής ταυτότητας των κτιρίων κλπ δεν απαιτείται μελέτη, έλεγχος, επίβλεψη και τεχνική επιστημονική ευθύνη για την υλοποίηση τους. Είναι αξιοσημείωτο ωστόσο ότι ο ίδιος ο νέος πολεοδομικός νόμος του ΥΠΕΝ σε άλλες διατάξεις και προβλέψεις του έρχεται να αναγνωρίσει τον κυρίαρχο ρόλο της ευθύνης του μηχανικού στο νέο τρόπο έκδοσης των οικοδομικών αδειών και στις διαδικασίες της νομιμοποίησης αυθαιρέτων, με ανοιχτό το θέμα της υποχρεωτικής μελέτης στατικής επάρκειας για μεγάλο φάσμα προς νομιμοποίηση ακινήτων.

Πλαφόν προϋπολογισμού ανά ιδιοκτησία
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας γνωρίζουν άριστα τις παρενέργειες που συμβαίνουν στην πράξη, κατά την υλοποίηση εργασιών χωρίς οικοδομική άδεια ή με άδεια εργασιών μικρής κλίμακας. Και ότι με αυτές τις μεθόδους συμβαίνει συχνά αντί για εργασίες μικρής κλίμακας να γίνονται παράνομα και ανεξέλεγκτα εκτεταμένες εργασίες επέκτασης και ριζικής ανακαίνισης τόσο κατοικιών όσο ιδιαίτερα μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων και ειδικών κτιρίων, με τις επιπτώσεις φοροδιαφυγής, εισφοροδιαφυγής και οργιώδους αυθαίρετης δόμησης, που αυτό συνεπάγεται. Για το λόγο αυτό έχει μπει ασφαλιστική δικλείδα και στο νέο πολεοδομικό νόμο προβλέπεται για τις εργασίες μικρής κλίμακας ανά οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία ένα πλαφόν προϋπολογισμού έως 25.000 ευρώ, που θα προκύπτει από τεχνική έκθεση υπεύθυνου μηχανικού, ώστε να μπει φρένο σε αυτές τις παρανομίες.
Παράλληλα υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της απλούστευσης των διαδικασιών έχει καταργηθεί η άδεια εργασιών 48ωρου, που ίσχυε στο παρελθόν, καθώς κρίθηκε ότι είχε εξελιχθεί σε μία πολύπλοκη διαδικασία που ισοδυναμούσε με την έκδοση κανονικής άδειας.
 

Αναλυτικά, σύμφωνα με το νέο πολεοδομικό νόμο 4495/17 (άρθρο 30) οι κατηγορίες εργασιών, που υλοποιούνται με τους νέους κανόνες είναι:
Εργασίες για τις οποίες δεν απαιτείται Οικοδομική Άδεια ή Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας για τις εξής εργασίες, με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων που αφορούν την περιοχή ή το κτίριο:
1) Εργασίες εσωτερικών χρωματισμών, μικρών επισκευών θυρών και παραθύρων ή μεμονωμένων επισκευών για λόγους χρήσης και υγιεινής.
2) Μικρής έκτασης εσωτερικές επισκευές ή διασκευές που δεν μεταβάλλουν τη φέρουσα κατασκευή του κτιρίου, καθώς και κατασκευές που απαιτούνται για τη μετακίνηση ή την κάθε μορφής εξυπηρέτηση των ατόμων με αναπηρία ή εμποδιζόμενων ατόμων. Δεν συμπεριλαμβάνεται η κατασκευή ανελκυστήρα της παρ. 2 του άρθρου 27 του ν. 4067/2012, η οποία προβλέπει ότι: «Σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια που δεν διαθέτουν ανελκυστήρα και κατά το χρόνο ανέγερσής τους δεν ήταν υποχρεωτική η κατασκευή του από τις ισχύουσες τότε διατάξεις, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του παρόντος και των ειδικών όρων δόμησης της περιοχής, κατασκευή ανελκυστήρα ή άλλων μηχανικών μέσων κάλυψης υψομετρικών διαφορών και του χώρου πρόσβασης σε αυτά με απαραίτητη προϋπόθεση τη σύνταξη ή ενημέρωση της Ταυτότητας Κτιρίου. Για διατηρητέα κτίρια και παραδοσιακούς οικισμούς, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Αντίστοιχα σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια κατοικίας που δεν διασφαλίζουν προσβασιμότητα σε άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα επιτρέπεται κατά παρέκκλιση κάθε ισχύουσας διάταξης, κανονισμού (συμπεριλαμβανομένου του κανονισμού πολυκατοικίας) κ.λπ. η τοποθέτηση διάταξης (ράμπας ή αναβατορίου) που θα διασφαλίζει την πρόσβαση στα άτομα αυτά, από το πεζοδρόμιο στους εσωτερικούς / εξωτερικούς κοινόχρηστους χώρους, εφόσον διαμένουν ως ιδιοκτήτες ή ένοικοι στα παραπάνω κτίρια, με απαραίτητη προϋπόθεση την εξασφάλιση της ασφάλειας των χρηστών, τη σύνταξη ή ενημέρωση της Ταυτότητας Κτιρίου και την κάλυψη των εξόδων κατασκευής από τα ενδιαφερόμενα άτομα».
3) Εξωτερικοί χρωματισμοί ή αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων ή επισκευή επιχρισμάτων ή επισκευή όψεων χωρίς χρήση ικριωμάτων.
4) Συντήρηση, επισκευή, διασκευή ή και τμηματική αντικατάσταση εγκαταστάσεων και αγωγών κτιρίων.
5) Αντικατάσταση εσωτερικών ή εξωτερικών κουφωμάτων και υαλοπινάκων στο ίδιο άνοιγμα.
6) Συντήρηση και επισκευή στεγών ή δωμάτων χωρίς χρήση ικριωμάτων.
7) Μικρές διαμορφώσεις του εδάφους μέχρι συν/πλην 0,80 μ. από το φυσικό έδαφος.
8) Τοποθέτηση κλιματιστικών και επιτοίχιων λεβήτων αερίου για θέρμανση και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης σε υφιστάμενα κτίρια, σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 16 του ν. 4067/2012, εγκατάσταση συστοιχίας επιτοίχιων λεβήτων αερίου για θέρμανση ή παραγωγή ζεστού νερού χρήσης σε ισόγειους υπαίθριους χώρους κατοικιών, εγκατάσταση συστημάτων τροφοδοσίας, ρύθμισης και μέτρησης φυσικού αερίου, όπως ρυθμιστές, μετρητές και παροχετευτικοί αγωγοί, εγκατάσταση συστημάτων Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), υπέργειων σταθμών διανομής ή μέτρησης και ρύθμισης φυσικού αερίου, σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν. 4067/2012,
9) Τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων, (σύμφωνα με τις παραγράφους 2β και 2γ του άρθρου 19 του ν. 4067/2012) και ειδικότερα:
-Καπνοδόχοι, αγωγοί αερισμού, εγκαταστάσεις ηλιακών συστημάτων με τοποθέτηση του δοχείου σε άμεση επαφή με την άνω στάθμη του δώματος και τοποθέτηση του συλλέκτη πάνω από αυτό, πύργοι ψύξης και δοχεία διαστολής.
Απολήξεις κλιμακοστασίων με στάση ανελκυστήρα στο δώμα και φρεάτων ανελκυστήρων με τις ελάχιστες αναγκαίες διαστάσεις και μέγιστο εξωτερικό ύψος 3,80 μ., από την τελικά διαμορφωμένη επιφάνεια του τελευταίου ορόφου του κτιρίου μετά την εξάντληση του συντελεστή δόμησης του οικοπέδου, εφόσον εγκαθίσταται φυτεμένο δώμα ή σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πάνω στις απολήξεις αυτές απαγορεύεται η τοποθέτηση οποιασδήποτε κατασκευής ή εγκατάστασης.
10)Εργασίες τοποθέτησης παθητικών ηλιακών συστημάτων ή αντικατάστασης εξωτερικών κουφωμάτων ή τοποθέτησης ή αντικατάστασης καμινάδων στις εξωτερικές όψεις υφιστάμενων κτιρίων, χωρίς χρήση ικριωμάτων, στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον», καθώς και εργασίες τοποθέτησης παθητικών ηλιακών συστημάτων ή αντικατάστασης εξωτερικών κουφωμάτων ή τοποθέτησης ή αντικατάστασης καμινάδων στις εξωτερικές όψεις υφιστάμενων κτιρίων χωρίς χρήση ικριωμάτων.
11) Τοποθέτηση ή εγκατάσταση εξοπλισμού σε κτίρια, όπως ντουλάπες και γλάστρες, αλλαγή, τοποθέτηση ή και αφαίρεση διαχωριστικών στοιχείων εξωστών, καθώς και τοποθέτηση μικρής έκτασης μόνιμων διακοσμητικών και χρηστικών στοιχείων, όπως αγάλματα, σιντριβάνια, εικονοστάσια, πάγκοι και τραπέζια, ή πρόχειρων καταλυμάτων ζώων επιφάνειας έως τρία (3) τ.μ. σε ακαλύπτους χώρους οικοπέδων και γηπέδων.
12) Κατασκευή εστιών, φούρνων και τζακιών με τις καπνοδόχους τους σε ακάλυπτους χώρους οικοπέδων ή γηπέδων, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει κτίριο με χρήση κατοικίας, καθώς και σε κτίριο που διαθέτει οικοδομική άδεια ή υφίσταται νόμιμα, εφόσον δε θίγονται τα φέροντα στοιχεία του κτιρίου με χρήση κατοικίας.
13) Κατασκευή πέργκολας με ή χωρίς προσωρινά σκίαστρα επιφανείας έως πενήντα (50) τ.μ., σε ακάλυπτους χώρους, προκήπια και βεράντες ισογείων, εφόσον δεν απαγορεύεται από ειδικές διατάξεις που ισχύουν στην περιοχή.
14) Κατασκευές, όπως σκάλες, κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες), αντηρίδες και πεζούλια σε ακαλύπτους χώρους οικοπέδων και γηπέδων.
15) Τοποθέτηση προσωρινών σκιάστρων, περσίδων, προστεγασμάτων και τεντών.
16) Διάστρωση δαπέδου ακάλυπτου χώρου, με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν υπερβαίνει το 1/3 του ακάλυπτου χώρου.
17) Διαμόρφωση εδάφους έως 0,80 μ. από το φυσικό έδαφος για λόγους βελτίωσης του φυσικού του ανάγλυφου, με χρήση φυσικών ασύνδετων υλικών, όπως χώμα και λιθοδομή χωρίς κονίαμα, χωρίς αλλοίωση της γενικής φυσικής γεωμορφολογίας του, της φυσικής κλίσης απορροής των ομβρίων υδάτων και των σταθμών αφετηρίας μέτρησης των υψομέτρων.
18) Κατασκευές εντός οικοπέδου-γηπέδου για τη δημιουργία χώρων εισόδου στα οικόπεδα και γήπεδα, ύψους έως δυόμισι (2,50) μ., πλάτους έως δυόμισι (2,50) μ. βάθους έως ένα (1.00) μ.
19) Κατασκευές για την τοποθέτηση μετρητών ηλεκτρικού ρεύματος στα όρια των οικοπέδων γηπέδων ή εντός ακάλυπτων χώρων αυτών, σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές.

Πηγή: http://ecopress.gr/?p=4563